Vị thuốc từ quế

 Theo y học cổ truyền, quế có vị cay, ngọt, tính đại nhiệt, vào hai kinh can, thận.

Quế có công dụng trị tay chân co quắp, đau lưng mỏi gối, các chứng thủy thũng, đại tiện lỏng, kinh bế do lạnh, các chứng viêm thận mạn tính, suy nhược sinh dục do tỳ, thận dương hư. Ngoài ra, cành nhỏ của quế thường gọi là quế chi còn được dùng để phát tán phong hàn hoặc trị đau nhức ở chân tay.

Trong y học hiện đại, quế hoặc tinh dầu quế có tác dụng kích thích tiêu hóa, kích thích hô hấp và cả tuần hoàn máu. Quế còn làm co mạch, làm tăng sự bài tiết và tăng nhu động ruột. Tinh dầu quế còn có tính sát trùng. Đặc biệt trong những năm gần đây, nhiều nghiên cứu khoa học đang quan tâm đến giá trị hữu ích của quế trong việc điều trị những hội chứng về chuyển hoá.

Quế được dùng dưới hình thức tán bột, mỗi ngày từ 0,5-5g; cũng có thể dùng vỏ quế mài với nước hoặc hãm quế trong nước đun sôi hay rượu quế, si-rô quế hoặc dùng hoặc phối hợp với một số vị thuốc khác trong những bài thuốc dưới đây.

Quế có tính đại nhiệt nên không dùng trong các trường hợp có thai, các chứng xuất huyết, các trường hợp viêm nhiễm, thực nhiệt.

Quế chi

Thập toàn đại bổ

Thập toàn đại bổ là một cổ phương hợp thành bởi hai bài Tứ quân và Tứ vật, gia thêm hai vị hoàng kỳ và nhục quế, lại có tác dụng đại bổ cả khí lẫn huyết nên được gọi là thập toàn. Bài thuốc thường được dùng để trị các chứng hư yếu, mệt mỏi, choáng váng, khó ngủ, ăn kém.

Nhân sâm 8g, xuyên khung 8g,  phục linh 8g, đương quy 12g, bạch truật 12g, thục địa 20g, cam thảo 4g, bạch thược 12g, hoàng kỳ 12g, nhục quế 4g, gừng sống 3 lát, đại táo 3 quả.

Cách dùng: Sắc uống lúc thuốc còn nóng.

Độc hoạt tang ký sinh

Độc hoạt tang ký sinh là một cổ phương thông dụng để điều trị các chứng viêm khớp mạn tính, các chứng đau nhức tay chân, co duỗi khó khăn, do can-thận hư tổn, phong hàn thấp xâm nhiễm.

Độc hoạt 12g, tang ký sinh 12g, thục địa 16g, tần giao 12g, đỗ trọng 12g, nhân sâm 8g, phòng phong 12g, ngưu tất 8g, phục linh 8g, cam thảo 6g, nhục quế 4g, bạch thược 12g, tế tân 4g, xuyên khung 8g, đương quy 12g, gừng sống 3 lát, đại táo 3 quả.

Cách dùng: Sắc uống lúc thuốc còn nóng.

Quế chi thang

Quế chi thang là một cổ phương thông dụng chữa cảm mạo nhằm phát tán phong hàn.

Quế chi 8g, cam thảo 6g, đại táo 3 quả, sinh khương 6g, thược dược 6g

Cách dùng: Sắc uống lúc thuốc còn nóng.

Bài thuốc trị đau ngực

Bài thuốc này có tác dụng hành khí hoạt huyết ôn dương, có thể dùng để điều trị các chứng đau thắt ngực ổn định và một số triệu chứng suy tim.

Nghệ khô 40g, nhục quế 12g.

Cách dùng: Tán bột, trộn đều. Mỗi lần uống 4g với nước ấm. Uống trước khi đi ngủ hoặc khi có triệu chứng đau.

DS. Nguyễn Thị Hồng

Nguon: suckhoedoisong.vn